زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

تمثل هاروت و ماروت (قرآن)





هاروت و ماروت به صورت انسان، برای آموزش مردم بابل متمثل شده‌اند که قرآن کریم در بعضی از آیات به آنها اشاره فرموده است.


۱ - تمثل برای آموزش مردم بابل



تمثل هاروت و ماروت به صورت انسان، برای آموزش مردم بابل بوده است:
«واتبعوا... وما انزل علی الملکین ببابل هـروت ومـروت وما یعلمان من احد حتی یقولا انما نحن فتنة فلا تکفر فیتعلمون منهما...»؛ (یهود)...از آنچه بر دو فرشته بابل هاروت و ماروت نازل شد پیروی کردند، (آنها طریق سحر کردن را برای آشنایی به طرز ابطال آن به مردم یاد می‌دادند) و به هیچ کس چیزی یاد نمی‌دادند مگر اینکه قبلا به او می‌گفتند ما وسیله آزمایش شما هستیم، کافر نشوید (و از این تعلیمات سوء استفاده نکنید) ولی آنها از آن دو فرشته مطالبی را می‌آموختند... . (در میان جامعه عصر سلیمان علیه‌السلام سحر و جادوگری در بین مردم رواج یافته بود. جهت ابطال سحر و جادو دو فرشته الهی به صورت انسان در میان مردم آمده، آنان را آموزش می‌دادند.

۲ - ماجرای هاروت و ماروت



درباره این دو فرشته که به سرزمین بابل آمدند، افسانه‌ها و اساطیر عجیبی بوسیله داستان‌پردازان ساخته شده و به این دو ملک بزرگ الهی بسته‌اند تا آنجا که به آنها چهره خرافی داده‌اند، و حتی کار تحقیق و مطالعه پیرامون این حادثه تاریخی را بر دانشمندان مشکل ساخته‌اند. آنچه از میان همه اینها صحیح‌تر به نظر می‌رسد و با موازین عقلی و تاریخی و منابع حدیث سازگار است، همان است که در ذیل می‌خوانید:

۲.۱ - کثرت سحر


در سرزمین بابل سحر و جادوگری به اوج خود رسید و باعث ناراحتی و ایذاء مردم گردیده بود، خداوند دو فرشته را به صورت انسان مأمور ساخت که عوامل سحر و طریق ابطال آن را به مردم بیاموزند، تا بتوانند خود را از شر ساحران بر کنار دارند.

۲.۲ - سوء استفاده از تعلیمات


ولی این تعلیمات بالاخره قابل سوء استفاده بود؛ چراکه فرشتگان ناچار بودند برای ابطال سحر ساحران طرز آن را نیز تشریح کنند، تا مردم بتوانند از این راه به پیشگیری پردازند، این موضوع سبب شد که گروهی پس از آگاهی از طرز سحر خود در ردیف ساحران قرار گرفتند و موجب مزاحمت تازه‌ای برای مردم شدند.

۲.۳ - آزمایش الهی


با اینکه آن دو فرشته به مردم هشدار دادند که این یک نوع آزمایش الهی برای شماست و حتی گفتند: سوء استفاده از این تعلیمات یک نوع کفر است، اما آنها به کارهایی پرداختند که موجب ضرر و زیان مردم شد.
آنچه در بالا آوردیم چیزی است که از بسیاری از احادیث و منابع اسلامی استفاده می‌شود و هماهنگی آن با عقل و منطق آشکار است، از جمله حدیثی که از عیون اخبار الرضا علیه‌السلام نقل شده (که در یک طریق از خود امام علی بن موسی الرضا علیهماالسلام و در طریق دیگری از امام حسن عسکری علیه‌السلام است) به روشنی این معنی را تأیید می‌کند.

۳ - پانویس


 
۱. مجمع البیان، شیخ طبرسی، ج۱، ص۳۲۶- ۳۲۷.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۱۰۲.    
۳. عیون اخبار الرضا علیه السلام، شیخ صدوق، ج۲، ص۲۴۱.    
۴. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۱، ص۳۷۱.    
۵. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ج۱، ص۳۵۱.    
۶. تفسیر صافی، فیض کاشانی، ج۱، ص۱۷۱.    


۴ - منبع


فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تمثل هاروت و ماروت».    



رده‌های این صفحه : تمثل | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.